Vajinismus ; tampon, parmak, jinekolojik kadın muayenesi, cinsel ilişki ve vajinal dilatatör kullanımının kadının isteğine rağmen çok ağrılı veya imkansız olduğu pelvik ağrı / penetrasyon(vaginal giriş) bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.
Vajinismus, ağrılı ilişki anlamına gelen disparöniden(ağrılı cinsel birleşme) farklıdır . Vajinismus ve disparoni, daha az şiddetli (disparoni) ile daha şiddetli (vajinismus) arasında değişen bir penetrasyon(vaginal giriş) ağrısı spektrumunun parçasıdır(Dr.Peter Pacik)
Vajinismus cinsel birleşme sırasında kadında vajeni çevreleyen kasların istem dışı olarak kasılması sonucunda ilişkiye izin vermemesi veya ilişkinin çok zor olmasıdır. Kadın;yanlış bilgi, korku, kaygı, ve endişelerinden dolayı vajinal kaslarının istemsiz kasılmasının önüne geçemez ve cinsel ilişkiye izin vermez. Kadın bilinçsiz ve reflex olarak hareket eder.
Günümüzde vajinismusun % 100 tedavisi mümkündür. Eğer sorunu olan kadının bahanesi yok ve bu sorundan kurtulmak istiyor ve hekimine güveniyorsa o zaman hekim ve hastanın işbirliği ile sorunu çözmek münkün .Korku,kaygı,yanlış bilgi edinme hepimizde var.Asıl çözüm şüphe ettiğimiz sorunlarla mücadele etmeye karar vermemizdir.
Vajinismusda yaşanan kasılmalar refleks olarak gelişir ve istem dışıdır, asla kadının kontrolünde değildir. Kadının eşini cinsel olarak istemesi ve vaginal giriş yapmadan orgazm olması mümkün. Fakat kadın eşini çok sevdiğini söylese de ve onunla cinsel birlikteliği istese de bilinç altında ki korkuları ve yanlış bilgilerle edindiği tabuları nedeniyle son nokta olan vajinal girişi(penatrasyon) bir türlü başaramaz.
Bu kasılmalar kadının isteyek ve bilinçli olarak yaptığı kasılmalar değil. Sadece vajinal bölge kaslarında değil, tüm pelvik ve vücut kaslarında da bilinç dışı kasılmalar olur. Kadın bilinç dışı(refleks olarak) bacaklarını kapatarak yada eşini iterek cinsel ilişkiye izin vermez.
Bazı hastalar, jinekolojik muayene sırasında bacaklarını kapatıp vajinal bölgenin görüntülenmesine,dokunulmasına,elle veya herhangi bir cisimle vajinal bölgesine dokunulmasına bile izin vermeyebilir. Bazı hastalar ise kendi parmağı ile vajina girişine temas edemez.
Kadının kendini kasması aslında bilinçaltında kurguladığı bir şeye karşı kendini savunması refleksidir. Vajinismuslu kadınların cinselliğe yönelik yoğun kaygı ve endişeleri vardır. Çocukluktan itibaren kadına cinselliğin kötü ve ona zarar verebilecek bir şey olarak öğretilmesi; ilişki sırasında tepkisel olarak istemsiz şekilde vajinal kasları ve bazen de tüm vücut kaslarının kasılmasına neden olmaktadır. Bu kasılmalar sonucu cinsel ilişki son derece ağrılı ve imkansız hale gelmektedir. KASLARIN UZUN SÜRE KASILMASI OKSİJENSİZ KALAN KASLARDA ARTAN LAKTİK ASİT AĞRIYI DAHA DA ARTIRMAKTADIR.
Geçmişte yaşanan kötü cinsel tecrübeler (taciz, tecavüz , ilk cinsel birlikteliğin çok ağrılı , kanlı olması ve penis ile karnını yırtılması gibi cinsellikle ilgili kulaktan duyma yanlış ve eksik bilgilendirmeler) vajinismusa zemin hazırlamaktadır. Kadının penisi çok büyük olarak görmesi ve kendini ona göre şartlandırması bir başka sorundur.Halbuki penis asla ve asla doğacak olan çocuk kadar değildir.Oluşan gebelik sonucu doğacak çocuk bu açıklıktan doğacaktır.
Katı toplumsal kuralların egemen olduğu ve cinselliğin ayıp, günah ve yasak düşüncesinin yerleştiği toplumlarda vajinismus ve diğer cinsel problemlerle çok sık karşılaşmaktayız. Benzer nedenlerden dolayı, bizim toplumsal yapımızda da kızlık zarının korunulması gereken çok önemli bir yapı olarak öğretilmesi ile vajinismusun bilinç altı alt yapısını oluşturmaktadır.
Kadının cinsellikle ilgili kötü bir tecrübe veya inanışı olmasa da bazen kötü bir jinekolojik muayene, doğum veya kürtaj hikayesi de kadınlarda sonradan sekonder vajinusmus gelişmesinin en sık nedenlerinden birini oluşturmaktadır.
İlk cinsel birliktelikle ilgili yanlış veya eksik bilgilendirmeler, penisin vücuda zarar vereceği ile ilgili inanışlar, kızlık zarının bozulması sırasında aşırı kanama ve ağrı olacağı korkusu veya gebe kalma endişesi vajinismusa yol açmaktadır. Vajinismuslu kadının bilinçaltında cinselliğe yönelik yoğun endişe ve korkuları vardır.
Vajinismus; kadının bu korkulara karşı geliştirdiği bir savunma (refleks) mekanizmasıdır. Kadın pelvik(küçük karın), perineal(vagen etrafını çevreleyen kaslar) veya tüm vücut kaslarını kasarak kendisini bu duruma karşı koruma altına almasını döşünmesidir.
Vajinismus; kadın genital organ yapısal bozukluğu ile ilgili olabilir.Fakat çoğunkukla bilinç altına yerleşen kaygılardandır. Vajinismuslu hastalar çoğu zaman vajinasının ileri derece dar ve küçük olduğu için ilişkiye giremediklerini düşünürler.Detaylı yapılan jinekolojik muayede bu durumun olup olamadığı anlatılabilinirse vaginismuslu kişinin bu düşüncesi tamamen degiştirilebilir. Çünkü vajina son derece esnek yapıda bir organdır. Doğum sırasında bebeğin başını ve bebeğin kendisini çıkaracak genişliğe kadar esneyen bir organdır. Cinsel birliktelik sırasında da son derece gevşek ve esnek yapıdadır.
Vajinismus; hastalarının bilinç altında cinselliğe yönelik gereksiz korku,kaygı ve endişeleri vardır. Öncelikle bu korku ve endişeyi yenebilmeleri için rahat ve huzurlu bir ortam oluşturulmalıdır.
Kadın genital sistemi ve cinsellikle ilgili genel bilgiler detaylı bir şekilde hasta ile paylaşılır. Hastanın cinselliğe bakışının yeniden yapılandırılması hedeflenir. Cinsellikle ilgili kulaktan duyma yanlış bilgiler, cinsel tabu ve korkular yerine doğru bilgiler kanıtlarıyla birlikte hastayla paylaşılır. Kadına cinsel organın anatomisi ,fizyolojisi ve işlevsel bilgileri anlaşılır biçimde detayları ile anlatılır. Cinselliğin sağlığımız ve toplumsal açıdan önemi vurgulanır.
Gerçek anatomik ve fizyolojik bilgiler yardımıyla rahatlatılan hastalarda amaç cinsel birleşme esnasında istemsiz olarak kasılan kasların pelvik muayene ile bu kasların kadının isteği dahillinde kasılıp gevşemesi üzerine çalışmalar yapılır. Tedavi sırasında kayganlaştırıcı jellerden faydalanılabilir.
Vajinismusun tedavisi;derecesine göre birkaç seanstan 10 seansa kadar uzayabilir.Fakat ortalama 3 - 4 seansta da hastanın kendine olan inancı ve hekimine duyduğu güvenle başarıya ulaşılablilir.
Detaylı bir jinekolojik muayene olmadan Hipnoz tekbaşına vajinimus tedavisinde yeterli olmayacağı kanaatındeyim. Hipnoz ile hastaya uygulanan tedavinin etkinliği artırılır ve tedavinin kolay uygulanabilmesi sağlanır.
Vajinismus tedavilerinde eşlerin katılması zorunlu değildir. Ancak tedavi sırasında eşlerin pozitif desteği ve ilgisi hekimin işini oldukça kolaylaştıracaktır. Temel anlamda vajinismus çiftlere yönelik tedavi planlansa da, partnerleri olmayan bekar kadınlara da vajinismus tedavisi uygulanabilir.Evlenecek kadınlara tavsiyem;ilk gece korkusu ve kaygısı olanların ilk gecelerini kabusa çevirmeden önce böyle bir destiği almalarıdır.Yarım saatlık cinsel bilgilendirme sayesinde yillarca yaşayacakarı bu sorundan kurtulabilirler.
Vajinismus tedavisinde başarıyı etkileyen en önemli faktör hastanın kendisine ve doktoruna olan güveni ve sonuna kadar tedavinin başarısına olan inançlarıdır.İlk bir ,iki seansta problemi bitmeyen hastalar paniğe kapılmadan tedavilerine devam etmeleri çok çok önemlidir.
Vajinismusu olan her hastanın tedavisine başlamadan önce hastaya genital organ anatomisi ve fonksiyonları hakkında detaylı bilgi verilmeli ve yapılacak çok çok nazik jinekolojik muayene ile hastaya güven verilmelidir. Dikkatli yapılan bir jinekolojik muayene ile %5 - 10 oranında da olsa genital organlardaki anatomik bozukluklar ortaya konulabilir. Böylece hastalarımızın bu düşüncelerinin yanlış olduğu ve kolayca ilişki yaşayabileceği düşüncesini onlara kazandırmış oluruz. Eğer varsa da %5- 10 oranında kızlık zarı veya doğuştan vajina ile ilgili yapısal bir sorun öncelikle bu sorunların tedavisi planlanır ve böylece cinsel ilişkiye engel bir durum ortadan kaldırılmış olur.
Vajinismus problemi yaşayan herhangi bir kadının jinekolojik muayene olması çok da kolay olmayacaktır. Hatta jinekolojik masaya çıkmak bile istemeyebilir. Bu yüzden değerlendirmeyi yapacak olan jinekoloğun hastasına yaklaşımı son derece anlayışlı ve duyarlı olmalıdır. Muayene sırasında hastanın tepkileri ve vücut dili de gözlenmelidir. Kızlık zarı yapısı ve vajinal açıklığın cinsel ilişki için uygun olup olmadığına karar verilmelidir. Pelvik ve vajinal kaslardaki kasılmalar üzerinden de vajinismus derecesi belirlenmelidir.
Kliniğimize infertilite nedeniyle gelen hastalarımızda detayli anamnezlerinde 1,2,3 hatta 7,8 yıllık infertilite nedenlerinin vajinismus şikayeti olduklarını öğreniyoruz. Bize başvuran hastalarımızda detaylı olarak aldığımız cinsel öykü ve aile yapılarının değerlendirilmesinden sonra yaptığımız jinekolojik muayene ile vajinismus derecesini belirleriz. Burada amacımız hastamıza neden kendisinde vajinismus geliştiğini ortaya koymak ve kaçıncı derece olduğunu onunla paylaşmaktır. Böylece bundan sonra kişiye özel tedavi planımızı hastamıza kolayca aktarabiliriz ve hastamızı tedaviye konsantre ederiz.
Eğer vajinismus olduğunuzu düşünüyor ve artık bu sorununuza bir son vermek istiyorsanız öncelikli olarak doğru tedavi merkezlerinde bilimsel çözüm yollarına başvurduğunuzdan emin olmanız lazım.
Çoğu zaman vajinismusu görmezden gelip zaman içinde bu problemin kendiliğinden geçeceğini düşünen çiftler bu sorunun çözümünde kendi başlarına yaptıkları denemelerden defalarca hayal kırıklıklarına uğruyorlar ve sorunu çözüme ulaştıramıyorlar. Sorunları daha da derinleşiyor. Başlangıçta vajinismusun ne olduğunu bilmeyen bazı çiftler; üzerlerinde nazar olduğunu düşünerek büyücü ve cinci hocalara başvurmaktadırlar.Kulaktan duyma tedavilerle bu problemi kendi başlarına çözmeye çalışmaktadırlar ve aşamadıkları zaman genital organ yapısında bir sıkıntı olabileceği düşüncesiyle doktorlara başvururlar.
Profesyonel yardım almadan kulaktan duyma ve kendi kendilerine yapılan uygulamaları kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Bu uygulamalar hastaların derecesini yükseltiyor ve hastaları daha karmaşık duruma sokuyor.
Vajinismus bir erteleme ve kaçınma tablosu olmamalidir. Zamanla kendiliğinden bu sorunu aşacaklarını düşünen çiftler ancak her defa kendi kendine; yardım almadan yaptıkları denemelerden sonra gelişen hayal kırıklığı, sonraki cinsel birlikteliği daha da zorlaştırır.
Cinselliği tamamen göz ardı eden vajinismuslu çiftlerin evlilik hayatlarının yanı sıra sosyal ve iş ortamlarında da problemler kendini göstermeye başlar ve çoğu zaman tedavi olmaya ilişkilerinin yıprandığı en son aşamada karar verirler.
Evliliklerinin başında birbirlerini çok seven çiftler, sorunu görmezden geldikçe birlikteliklerinde de geri dönüşü olmayan sorunlarla karşılaşmaya başlarlar.
Vajinismus problemi yasayan acil kliniğimize başvuran çiftlerin birinci seanslarinda jinekoljik problemi cözme ve doğru teşhise ulaşma odaklı ayrıntılı anamnezleri alınır.Detaylı bir şekilde jinekolojik ve pelvik organları hakında anatomik,fizyolojik bilgiler verilir. İkinci seanslarında jiekolojik masaya çikmaları konusunda gerekli bilgiler ve vagen etrafını çevrelen kasların kasılma ve kontrolu hakında bilgiler verilir.Ücüncü seanlarında jinekojik ve pelvik ve ultrasonogarafik muayeneleri yapılır.Saptanan anatomik sorunlar varsa nasıl çöleceği hakında bilgilendirilir.Bu üç seans sonunda hastanın jinekolojik ve pelvik mauyenesi tamamlanandığında hasta tavsiyelerle evine gönderilir.
KEGEL EGZERSİZİ : İdrarı tutup bırakma egzersizi de denebilir. İdrarı yaparken tamamen durdurma hareketini yaptığımızda vajinayı çevreleyen kasları kasarız. Çünkü bu kaslar idrar ve dışkıyı kontrol etmeyi ve vajinayı daraltmayı aynı anda yaparlar. Aynı şekilde idrar ve dışkı yaparken bu kasları gevşetiriz, aynı anda vajina girişi de gevşer. Bu kasları anladığınıza göre idrar yapmadan 5 saniye kadar kasılı tutup, 10 saniye içerisinde gevşetin. Bu egzersizleri yaparak hem vajina etrafındaki kasları hissetmiş olursunuz, hem de kasılma yerine gevşemeye şartlanmış olursunuz. Yani kastığın gibi gevşetebilirsin. Bu kaslar normal şartlarda refleks olarak kasılan kaslar değildir, kontrolü her zaman için sizdedir. Sıradan zamanlarda kontrol edebiliyorsanız, cinsel ilişki sırasında da yapabilirim fikrini bilinç altınıza tekli ediyoruz. Bu hareketleri idrar yaparken ve idrara sıkışık iken yapmayın.
AYNA EGZERSİZİ: Bir ayna yardımıyla cinsel organların (dış dudak, iç dudak, klitoris, kızlık zarı, vajina girişi) incelenmesi, doğru bilgilenerek kaygılarınız azaltılacaktır.
Vajinismus Hakkındaki 10 Yanlış İnanış
Aşağıda vajinismus hakkındaki 10 yaygın yanlış inanış listesi yer alıyor:
1. Vajinismusu olan kadınlar frijittir(yanlış). Frijit sözcüğü, cinsel bakımdan isteksiz anlamına gelen bir sözcüktür. Vajinismusu olan kadınların çoğu cinsel bakımdan isteklidir ve cinsel birleşmede bulunmayı çok ister.Bir türlü korkularından kurtulup cinsel birlikteliği becemezler. Cinsel birleşme denemeleri her zaman acıtıp, rahatsızlık vereceğini düşünmeleri yakınlaşmayı istememeleri normaldir derler.Bu ciddi bir sorun yakınlaşmayı istememeleri nasıl normal olabilir.Normalde cinsel birliktelik zaten ağrılı bir şey değildir.
2. Vajinismus kendi kendine ortadan kalkan bir durumdur(yanlış). Vajinismus kendi kendine düzelmez. Tedaviye ne kadar erken bir zamanda başlanırsa acısız cinsel birleşmeye de o kadar çabuk erişirsiniz. Önemli olan tedaviye karar vermektir. Ertelemek sadece problemlerinizi, hayallerinizi erteler ve tedavinizi zorlaştırır.
3. Eğer cinsel birleşmeyi daha çok denersek bir gün yapabileceğiz(yanlış). Korku ,kaygı kafanızda kurguladığınız yanlışlıklar varken cinsel birleşmeye çalışmaya devam etmek vajinismusu düzeltmez, daha kötü bir hale getirir. Zorlamanın bir faydası olmaz. Eğer ilişki denemelerinde acı oluyorsa cinsel birleşmede bulunmayı bırakın ve tedaviye başlayın.Çünkü cinsel birleşme ağrılı bir şey değil.
4. Özel ilaçlar almak, şarap içmek, porno videoları seyretmek gibi şeyler vajinismusu tedavi etmeye yardımcı olabirler. Fakat bunlar kendi başınıza uygulamanız sonucunda oluşan başarısızlıklar tedavinizi dahada zorlaştırabilir.Yetişkinler için hazırlanmış videolar ve pornografi seyretmek de vajinismusa yardımcı olmaz.
5. Seksin can acıtıcı olması lazımdır(Yanlış). . İlk kez gerçekleşen cinsel birleşmede biraz rahatsızlık olabilir ama devam eden cinsel acı normal değildir ve tedavi edilmesi gerekir.
6. Eşimin penisi benim için "fazla büyük."(Yanlış) Vajinismusun penis büyüklüğüyle bir alakası yoktur. Vajinismusta vajinal kaslar istemsiz (sizin kontrolünüz dışında)kasılır ve penisin girmesine izin vermeyen kişinin kendisi ve bilinç altındaki kurgursudur.Yetişkin kadının bedeni ne büyüklükte olursa olsun, vajina tamamen bir penisin girebileceği şekilde yaratılmıştır. Hatta bir çocuğun çıkabileceği kadar genişleyebilen nadir organlardan biridir.
7. Vajinismusun tedavisi yoktur(yanlış). Bu söz tamamen yanlıştır. Vajinismus tamamen tedavi edilebilir bir durumdur.
8. Vajinismusun üstesinden gelmek için çok para ve çok zaman harcamak gerekir(Yanlış). Günümüzde gelişen bilimsel tedavi yöntemleri sayesinde, bu süre kısalmış ve tedavi masrafları da buna paralel olarak azalmıştır.MASRAFLARI ARTIRAN TEK ŞEY KAFANIZDAKİ KURGUNUN VE BUNU BIRAKMAK İSTEMEMENİZDİR.
9.Vajinismusu olan bütün kadınlar daha önce cinsel bakımdan suiistimal edilmiş kadınlardır(yanlış). Vajinismusun birçok psikolojik ,anomik ve fiziksel nedeni vardır ve cinsel suiistimal de bu nedenlerden bir tanesidir. Vajinismus olan kadınların çoğunda geçmişlerinde cinsel suistimal yoktur.
İnat etmeden gelin kafanızdaki sorunu beraber çözelim. Çok ender durumlarda bir kadının kızlık zarı özellikle çok kalın ya da başka bir şekil bozukluğu varsa, vagende doğuştan yapısal bir sorun gibi istisnai durumlar için küçük bir ameliyat gerekebilir.Hasta bu operasyonda fayda görür.